فیلتر HEPA چیست و در عملکرد جاروبرقی چه نقشی دارد؟

فیلتر HEPA چیست، از چه مکانیسمی استفاده می کند، شامل چند نوع است و در عملکرد جاروبرقی چه نقشی دارد؟

جاروبرقی ها امروزه نقش انکار ناپذیری در زندگی انسان دارند و یکی از کارآمدترین تجهیزات نظافتی هستند که تقریبا تمامی افراد هر روزه از آن برای جمع آوری و انتقال مواد استفاده می کنند. اولین دستگاه جاروبرقی که عملکرد آن به شکل امروزی بود در سال ۱۹۰۱ در انگلیس تولید شد. این دستگاه تا به امروز تغییرات زیادی داشته است و سیستم فیلتراسیون آن امروزه به یکی از مهم ترین قسمت های آن تبدیل شده است.

قسمت فیلتراسیون جاروبرقی وظیفه جمع آوری ذرات ریز و جلوگیری از بازگشت آنها به محیط را بر عهده دارد. جاروبرقی ها همواره از انواع فیلترها برای این امر استفاده کرده اند. فناروی های مختلفی برای تصفیه هوا وجود دارند که از جمله آنها می توان روش های الکترونیکی و استفاده از اشعه ماورای بنفش را نام برد. فیلتر HEPA نیز به عنوان یکی از پرکاربردترین و مطمئن ترین فیلترهای بهداشتی شناخته می شود که در جاروبرقی استفاده می شود.

این مطلب نیز برای شما مفید خواهد بود: آموزش تمیز کردن جاروبرقی

فیلتر HEPA چیست؟

فیلتر هپا یا HEPA که مخفف عبارت High Efficiency Particulate absolute (به معنی هوای پاک با بازدهی بالا) است یکی از پرطرفدارترین و روش های تصفیه هوا است. فیلتر هپا در حقیقت یکی از تجهیزات تصفیه هوا و تجهیزات آزمایشگاهی و پزشکی می باشد که امروزه در ساخت انواع لوازم مکنده و دمنده مانند جاروبرقی ها استفاده می شود. این فیلترها اکثرا از در هم فشردن الیاف فایبرگلاس، پوشال و حصیر ساخته می شوند.

سیستم هایی که به این فیلترها مجهز می شوند قادر خواهند بود که بیشتر از ۹۹ درصد از ذرات معلق و کلوئیدی هوا که اندازه آنها بزرگتر از ۰.۳ میکرون (تمامی ذراتی که بزرگتر از ۰.۳ میکرون هستند برای سلامتی انسان زیان آور هستند) است را جذب کنند و از پخش شدن آنها در محیط جلوگیری کنند. این ذرات شامل ذرات آزبست، باکتری ها، گرد و غبار و انواع ریزگردها هستند که توسط فیلتر HEPA جذب می شوند.

• فیلتر هپا یکی از از مهمترین تجهیزات مورد استفاده در اتاق عمل برای استریل کردن هوای اتاق و حذف باکتری ها و ویروس ها است.

مکانیزم عمل فیلتر HEPA به چه شکل است؟

فیلتر هپا با قدرت و دقت بالایی که در جذب انواع آلاینده های معلق با قطر بزرگ تر از ۰.۳ میکرون هوا دارد، هوای محیط را تصفیه می کند و یک هوای سالم و تمیز به محیط تزریق می کند. هوای محیط بعد از آن که وارد دستگاه تصفیه هوا شد از این فیلتر عبور می کند و وارد فضا می شود و چون این گردش هوا ادامه دارد، این فیلترها می توانند ۹۹.۷ درصد ذرات معلق هوا را جذب کنند و اجازه عبور به آنها ندهند.

تکنولوژی هپا ۴ دهه بعد از تولید اولین جاروبرقی صنعتی و در سال ۱۹۴۰ اختراع شد که تا امروز نیز همچنان در حال پیشرفت می باشد. فیلتر HEPA باعث بهبود عملکرد و افزایش راندمان سیستم های دمنده و مکنده می شود. معمولا فیلتر هپا دارای یک ساختار کارتریجی است و با سه روش به صورت همزمان، از عبور گرد و غبار جلوگیری می کند که به شرح زیر است:

interception: ذراتی که کوچکتر از ۱۰۰ نانومتر هستند، با عبور جریان هوا از الیاف فیلتر و با برخورد به لایه های الیاف آن گیر می کنند. به این طریق از عبور ذرات جلوگیری می شود.

 Impact: گیر کردن ذرات بزرگتر از ۰.۱ میکرون داخل فیلتر که به علت بافت بسیار متراکم فیلتر است. سپس جریان هوا با حرکت منحنی از راه های باز میان فیلتر عبور می کند و به محیط وارد میشود.

Diffusion: انتشار و پراکندگی ذرات که باعث کاهش سرعت آنها شده و این کاهش سرعت به بالا رفتن احتمال توقف و گیرکردن ذرات معلق در درون فیلتر ختم می شود.

عوامل مهم در عملکرد فیلتر هپا

به صورت کلی سه عامل اصلی و مهم در جذب ذرات توسط فیلترهای هوا تاثیر گذار هستند که شامل قطر الیاف تشکیل دهنده فیلتر، ضخامت کلی فیلتر و سرعت عبور هوا از سطح فیلتر می باشند.

• برای حفظ عملکرد و اثر بخشی فیلتر HEPA لازم است که به شیوه صحیحی از آن نگهداری شود. نظافت مستمر و تعویض آن باید بر اساس استاندارد های تولید کننده فیلتر باشد. اگر نظافت فیلتر به موقع صورت نگیرد، سطح آن دچار گرفتگی شده و قدرت مکش جاروبرقی کاهش می یابد. استفاده از پیش فیلتر های کربنی می تواند با حذف ذرات بزرگتر تا حدی از گرفتگی فیلتر هپا جلوگیری کند و در عملکرد فیلتر موثر باشد.

تفاوت فیلتر هپا با فیلتر معمولی

فیلتر HEPA برای اولین بار در جنگ جهانی دوم ساخته شد که هدف آن کاهش آلاینده های اتمی بود، بنابراین با فیلتر معمولی کاملا متفاوت است و در شرایط کنترل شده و استانداردی ساخته می شود. علاوه بر استفاده خانگی، فیلتر های HEPA در محیط های آزمایشگاهی و مراکز درمانی که نیاز به هوای بسیار تمیز و پاکی دارند استفاده می شود.

اما فیلتر معمولی در اندازه های بزرگ و متوسط وجود دارد و معمولا در محیط خانه و محل کار استفاده می شود. هرچند فیلتر معمولی کاربرد زیادی دارد اما قطعا به اندازه فیلتر هپا کارآمد نیستد و قادر نیست ذرات بسیار ریز را به خود جذب کنند.

انواع فیلتر HEPA

فیلترهای HEPA معمولا با توجه به میزان جذب ذرات آلاینده دسته بندی می شوند. به عنوان مثال فیلترهای HEPA 13 و H13 گزینه های ایده آلی برای مصارف خانگی هستند و می توانند ذرات موجود در هوا را جذب کنند. البته باید توجه داشت که امروزه شرکت های زیادی هستند که از کیفیت و عملکرد این فیلترها سو استفاده می کنند و فیلترهایی تحت عنوان HEPA-like یا HEPPA عرضه می کنند تا فروش بالاتری داشته باشند.

• فیلترهای هپا همچنین از نظر شکل می توانند در انواع مختلفی وجود داشته باشند و با توجه به نوع وسیله ای که در آن استفاده می شوند متغیر باشند. فیلترهای دایره، صفحه ای، استوانه ای و مستطیلی از رایج ترین این فیلترها هستند.

کاربرد فیلتر HEPA در جاروبرقی

همانطور که گفته شد امروزه استفاده از جاروبرقی در تمام منازل و محیط های کاری بسیار رایج است؛ اما استفاده از جاروبرقی می تواند گرد و غبار بسیار زیادی تولید کند که این امر می تواند برای سلامتی افراد مضر باشد. البته گرد و غبار در حالت عادی و زمانی که بر روی اشیا رسوب کرده اند خطری برای سلامتی انسان ندارند اما استفاده از یک جاروبرقی غیر استاندارد و نامناسب می تواند این گرد و غبار را در هوا معلق کند و آن را به مجاری تنفسی افراد هدایت کند.

در هنگام استفاده از جاروبرقی انسان قادر به مشاهده ذرات میکروسکوپی و ریزگردها نیست به همین دلیل ممکن است ناخواسته آنها را استنشاق کند. در صورتی که جاروبرقی به فیلتر هپا مجهز نباشد، این ذرات هنگام عبور از فیلتر جاروبرقی گیر نمی کنند و مجددا از خروجی جاروبرقی خارج شده و به هوا منتقل می شوند. این ذرات می تواند برای افرادی که به بیماری ها و عارضه های تنفسی دچار هستند بسیار خطرناک باشد.

• در کنار شماره رده بسیاری از فیلترهای HEPA از حرف W استفاده می شود که نشان میدهد این فیلتر قابلیت شستشو دارد و می تواند چندین بار از آن استفاده کرد. البته معمولا فیلترهای هپای قابل‌ شست‌وشو در جاروبرقی‌ها استفاده نمی شوند چرا که ممکن است ذرات در لابلای الیاف آن بماند و دریچه های آن را مسدود کند. فیلترهای هپای غیر قابل شستشو را میتوان با خارج کردن و تکاندن و یا با باد گرفتن روی آن تمیز کرد.

تفاوت جاروبرقی HEPA با جاروبرقی دارای فیلتر هپا

جاروبرقی های هپا که در بسیار محدود هستند به جارو هایی گفته می شوند که در آن ۱۰۰% هوای خروجی حتی هوایی که برای خنک کردن موتور استفاده می‌شود از یک فیلتر HEPA عبور داده می شود اما جاروبرقی دارای فیلتر هپا جارویی است که به تکنولوژی هپا مجهز شده است و تضمینی برای تصفیه ۱۰۰ درصد هوا برای آن وجود ندارد و می تواند مقدار اندکی گرد و خاک را به محیط منتقل کند.

فیلتر HEPA قابل شستشو یا یک بار مصرف

همانطور که گفته شد فیلتر هپا بر اساس فاکتورهای مختلف به انواع مختلفی تقسیم بندی میشود. از نظر نظافت نیز می توان گفت دو نوع فیلتر هپای قابل شستشو و غیر قابل شستشو داریم.

• فیلتر HEPA غیر قابل شستشو که معمولا در دستگاه های مکنده (جاروبرقی) صنعتی استفاده می شود فقط با تکاندن نظافت می شوند و اگر بیش از حد مسدود شوند باید تعویض شوند.

• فیلتر HEPA قابل شستشو را می توان هم تکاند و هم شستشو داد تا تمیز شود اما معمولا مکش هوای این فیلترها بعد از شستشو بدتر می شود که دو دلیل اصلی دارد:

1. این فیلتر برای به دام انداختن ذرات بسیار ریز طراحی شده است و هرچندکه شستشوی آن ذرات سطحی را حذف می کند اما نمیتواند ذرات چسبیده به بافت الیاف فیلتر را از بین ببرد.
2. بعد از شستن فیلتر، ذرات سطحی سست در بین فیبر مواد سازنده فیلتر جمع شده و بعد از خشک شدن آن به هم متصل می شوند که باعث کاهش احتمال عبور هوا و قدرت مکش جاروبرقی می شود.

بنابراین بهتر است فیلتر یکبار مصرف را خریداری و استفاده کنید چرا که هم قیمت پایین تری دارند و هم مکش را کاملا تضمین می کنند. البته فیلتر قابل شستشو نیز در صورت عملکرد نا مناسب، باید هر ۲ سال یکبار تعویض شود.

تعمیرگاه مدرن سرویس

تعیمرگاه مدرن سرویس با چند سال سابقه در حوزه تعمیرات انواع جاروبرقی به یکی از بهترین تعمیرگاه ها در استان البرز تبدیل شده است. این تعمیرگاه دارای افراد و تعمیرکاران متخصصی می باشد که در کوتاه ترین زمان ممکن می توانند مشکل انواع جاروبرقی ها را شناسایی و آن ها را برطرف نمایند. در صورت هرگونه بروز مشکل در جاروبرقی خود می توانید با مرکز تعیمرات جاروبرقی در کرج مدرن سرویس تماس حاصل فرمایید تا در کمتر از ۲ ساعت تعمیرکار مجرب خود را به محل شما اعزام کرده و مشکل جاروبرقی شما را برطرف نمایند.